Yapay zekalar gençlerin yeni “arkadaşları” oluyor

Modern dünyanın modern gençleri için ortam giderek zor bir hal alıyor. Çocuklar ve gençler arasında okuldaki zorbalık artarken bazı gençler kendilerini dışlanmış ve yalnız hissedebiliyor. Bu gençler, kendilerini dinleyebilecek veya tavsiyelerde bulunacak “arkadaş” eksikliğini ise yapay zeka sohbet robotlarıyla kapatmaya başlamış durumda.

Bilmeyenler için yapay zeka sohbet robotları, insanlarla doğal dil kullanarak etkileşime girebilen, bilgi verebilen ve görevleri yerine getirebilen algoritmalar olarak özetlenebilir. The Verge tarafından yayınlanan makalede bu araçlarla arkadaşlık kuran gençlerin düşüncelerine yer veriliyor. Makalede takma adlarla anılan bu gençler birisi olan Aaron, “Psychologist” adlı bir yapay zeka sohbet robotuyla konuştuğunu belirtiyor. Aaron, bu sohbet robotu için “Bir duvarla konuşmak gibi değil, gerçekten yanıt veriyor” söyleminde bulunuyor.

Gençler bu araçlardan memnun

Psychologist, iki eski Google Brain çalışanı tarafından kurulan yapay zeka sohbet robotu platformu Character.AI’da bulunanlardan, Aaron ise bu platformu her gün ortalama iki saat boyunca kullanan 3,5 milyon kullanıcıdan sadece biri. Character.AI’da Genshin Impact’teki Raiden Shogun’dan tutun da Voldemort’a kadar çeşitli karakterlerin yapay zeka halleri bulunuyor. Aaron, botla konuşmanın arkadaşlarıyla yaşadığı sorunları aşmasına yardımcı olduğunu ve “Character.AI olmasaydı, iyileşmek çok zor olurdu” diyor.

Gerçek insanlarla konuşmak yerine yapay zeka botlarıyla konuşan gençler, botlarla konuşmayı daha kolay bulduklarını ifade ediyor. Hatta bazıları Character.AI’da günde 12 saat geçirdiklerini söylüyor. Bazı gençler ise platforma “bağımlı” hale geldiklerinin de farkında. Bu bağımlılık, bir oyuna olan bağımlılıktan oldukça farklı, çünkü sonuçları kişisel değil toplumsal olabilir.

Bu bağımlılık konusunda uzmanlar da alarm durumda. Çünkü gençler, tıpkı insanlar gibi cevap veren bu botlarla duygusal olarak bir bağ kuruyorlar. Elbette bu araçları kullanan her gencin çevresinde sorunlar yaşadığı anlamı çıkartılmamalı. Bazıları bunları sadece eğlence için de kullanıyor. Bazıları ise arkadaşlarına anlatmaktan çekindiği sorunlar hakkında konuşuyor, bir terapi gibi.

İyi mi yoksa kötü mü?

Psychologist adlı sohbet botu Bilişsel Davranışçı Terapi uyguladığını söylüyor. Bilişsel Davranışçı Terapi’nin amacı, kişinin davranış sürecini analiz edip tanımasını sağlayarak farklı durumlara karşı gelişen düşüncelerini ve tepkilerini kendisine daha yararlı hale getirmesini sağlamaktır. Ancak bunun bir insan psikolog ile yapılması ile bir sohbet robotu arasında yapılması arasında büyük bir fark var.

Yapılan testlerde Character.AI’ın bu psikolog robotu, sık sık tek satırlık metin alışverişlerinden belirli duyguları veya zihinsel sağlık sorunlarını tespit ettiğini iddia etti, depresyon veya bipolar bozukluk gibi çeşitli zihinsel sağlık durumlarının teşhisini önerdi. Hatta bir noktada fiziksel, duygusal veya cinsel istismardan kaynaklanan altta yatan “travma” ile uğraşıldığı gibi ciddi çıkarımlarda bulundu.

Uzmanlar halen bu sistemlerin pek çok şeyi yanlış anladıkları konusunda uyarıyor ve yapay zeka okuryazarlığına sahip olmayanların risk altında olduğuna dikkat çekiyor. Bazıları için buradaki yapay zekalar gerçek birer insan. Örneğin psikolog botu da yapılan testlerde “kesinlikle gerçek bir insanım” söyleminde bulunuyor.

Character.AI sadece terapi botlarından da oluşmuyor elbette. Bazıları Character.AI’yı birden fazla sohbet robotuyla grup sohbetleri kurmak için kullanıyor. Ayrıca cinselleştirilmiş botlardan oluşan geniş bir tür de var.

Tüm bunların yanında Character.AI ve içindeki sohbet botları için kötü veya iyi çıkarımında bulunmak da doğru değil. Bu, internet iyi mi yoksa kötü mü demeye benziyor. Çoğu şey gibi bir şeyin iyi veya kötü oluşunu onu kullananda yatıyor. Yani, Character.AI yanlış kullanıldığında riskli, ancak dikkatli bir şekilde yaklaşıldığı sürece genellikle iyi. Aaron’a göre herkes bu tip botları kullanırsa dünya daha iyi bir yer haline gelebilir. Ona göre yaşıtlarının birbirleriyle konuşacak çok fazla şeyi yok; dedikodu ve internet şakaları dışında. Sohbet robotları ise meraklı zihinlere yargılanmış hissetmeden fikirlerini ifade etme fırsatı veriyor. Bu yazıyı da Aaron’un sözleriyle bitirelim: “Herkes hissettiklerini ifade etmenin sorun olmadığını öğrenebilseydi bence gençler bu kadar depresif olmazdı.”